Obecnie - Gmina Czarna Dąbrówka

Charakterystyka Gminy Czarna Dąbrówka

Gmina Czarna Dąbrówka położona jest w północno-zachodniej części województwa pomorskiego. Od północy graniczy z gminą Potęgowo i Cewice, od wschodu z gminą Dębnica Kaszubska, od południa z gminą Borzytuchom, Bytów, Parchowo, od zachodu z gminą Sierakowice.

Przez gminę przebiegają trzy drogi wojewódzkie: nr 210 Ustka-Słupsk-Bytów, nr 211 Nowa Dąbrowa-Sierakowice-Kartuzy-Żukowo, nr 212 Osowo Lęborskie-Bytów-Chojnice. Drogi te mają bardzo dobre powiązanie z drogami krajowymi nr 6 Szczecin-Gdańsk, nr 20 Stargard Szczeciński-Bytów-Gdynia. Obok wymienionych występują jeszcze drogi powiatowe oraz gminne (144 km) tworzące dobrą sieć dróg wewnętrznych. Drogi wymagają remontu i modernizacji - w większości brak poboczy i słaby stan techniczny nawierzchni, często nieutwardzonych. Podstawowy środek komunikacji publicznej stanowi PKS. Niestety, ze względu na małą liczbę mieszkańców, brak jest dogodnej komunikacji wewnętrznej i zewnętrznej lub jej całkowity brak w soboty i niedziele. Odległość do Gdańska wynosi 80 km, do Słupska 40 km, do Bytowa 27 km, do Lęborka 29 km.

Administracyjnie gmina należy do powiatu bytowskiego. Powierzchnia gminy to 29.830 ha, zamieszkuje ją 5800 mieszkańców, średnia gęstość zaludnienia wynosi 19 osób/km? i jest najniższa w powiecie (35 osób/km?) i w województwie (42 osoby/km?). Na terenie gminy położonych jest 43 miejscowości, w tym 20 sołeckich. Liczba mieszkańców w 27 miejscowościach nie przekracza 100, a tylko dwie miejscowości zamieszkuje więcej niż 500 osób. Średnio na jedną miejscowość
w gminie przypada 135 osób.

W strukturze użytkowania gruntów dominują lasy i grunty leśne (62,2%), użytki rolne (35,2%) grunty pod wodami (4,1%). Już taka struktura użytkowania gruntów jest ewenementem, a bogactwo przyrodnicze i kulturowe sprawia, że jest to gmina unikatowa, predysponowana do rozwoju turystyki wiejskiej. Lasy obfitują w grzyby, borówki, jagody, maliny i zwierzynę łowną. Pozyskiwanie runa leśnego jest znaczącym źródłem dochodów ludności. W lasach przeważają drzewostany sosnowe
z domieszką brzozy, dębu, świerku i buku. Podszyt siedlisk leśnych stanowi jałowiec, jarzębina, leszczyna, kruszyna. Dno lasu porastają konwalia, orlica, poziomka, borówka i wrzosy.

Obszar gminy położony jest w obrębie zlewni dużych rzek przymorskich: Łupawy, Słupi i Łeby oraz ich dopływów. Rzeki posiadają górski charakter, płyną przez przepiękne krajobrazowo doliny, obfitują w około 20 gatunków ryb, w tym w troć wędrowną i łososia. Bardzo ważnym elementem krajobrazu są liczne jeziora o różnej wielkości, kształcie i pochodzeniu. Przeważają jeziora polodowcowe, głównie rynnowe i wytopiskowe, tzw. "oczka". Największym jeziorem jest j. Jasień o powierzchni 577,2 ha należące do zlewni rzeki Łupawy. Z innych licznych jezior wymienić można: Skotawsko Duże (80,0 ha), Oborowo Duże (37,4 ha), Trzebiesz (36,0 ha), Skotawsko Małe (33,0 ha) oraz Długie, Unichowskie, Lupieniec, Karweńskie Duże, Kopieniec, Kozińskie, Mikorowo, Bochowo, Oskowo, Nożynko, Rokity itd. Szczególnym unikatem są jeziora lobeliowe np. Pomysko (11,0 ha), Oborowo Małe (10,0 ha), Czarne (powyżej 18,0 ha) itd. Występowanie jezior lobeliowych wskazuje na wyjątkowo czyste, nieskażone środowisko.

Wody podziemne na terenie gminy są w większości bardzo czyste, klasy Ia i Ib, a ich ilość znacznie przekracza potrzeby gminy. Klimat gminy cechuje zwiększona wilgotność powietrza, wyrównany termiczny profil dobowy i roczny, a lasy spełniają rolę naturalnych pasów wiatrochronnych. Średnie roczne temperatury powietrza wynoszą około 7,2 ?C, opady około 700 mm rocznie.

Obszary prawnie chronione zajmują w gminie powierzchnię 727,9 ha, tj. 24,4 % powierzchni gminy. Do najważniejszych zaliczyć można obszary objęte Naturą 2000, do których zaliczono Dolinę Słupi, Dolinę Łupawy, jeziora lobeliowe. Południową część gminy obejmuje Park Krajobrazowy Dolina Słupi utworzony w 1981 r. Jest to jeden z najstarszych parków krajobrazowych w Polsce. Na terenie parku stwierdzono występowanie 748 gatunków roślin naczyniowych, z czego 34 gatunki chronione. Na czerwonej liście roślin ginących znajduje się 16 gatunków. W parku występuje także 41 gatunków ssaków, (z których 17 podlega ochronie gatunkowej), 143 gatunki ptaków (135 podlega ochronie gatunkowej), 4 gatunki gadów objętych ochroną gatunkową, 26 gatunków ryb i inne. Na terenie parku znajdują się 4 rezerwaty przyrody, w tym 2 na terenie gminy, tj. "Jezioro Małe i Duże Sitno" oraz "Gniazda Orła Bielika", a także liczne pomniki przyrody. Bogactwo form unikatowych zasobów przyrodniczych oraz niski poziom zanieczyszczenia środowiska stawiają obszar gminy w czołówce krajowej i stanowią wielkie wyzwanie dla racjonalnego wykorzystania obszaru i zachowania w nieskażonym stanie tego wyjątkowego środowiska.

Południowa część obszaru gminy wchodzi w skład krajowej sieci ekologicznej ECONET-Polska
w ramach europejskiego programu Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody - IWCN. Ponadto na terenie gminy występują użytki ekologiczne utworzone w 1998 r. dla zachowania unikatowych zasobów genotypowych i typów środowisk (m.in. naturalnych zbiorników wodnych, śródleśnych "oczek wodnych", bagien i torfowisk).